BIOS, kelime olarak “Basic Input-Output System” teriminin kısaltmasıdır, Türkçe karşılığı “Temel Giriş-Çıkış Sistemi” mantığına kazanç.
BIOS, bilgisayarınızı ilk açtığınızda çalıştırılan bir dizi ürün yazılımı kodudur. Bir bilgisayar ilk önyüklendiğinde, rastgele bir işletim sistemine ulaşımı yoktur ve sistem hafızasına veya sabit sürücülere ulaşamaz. Sistemdeki teçhizat kendi başına işletim sistemini yükleyemez, bu sebeple bilgisayarın operasyonu başlatacak bir şeye gereksinimi vardır: Bilgisayar BIOS ’unun ilk işlevi, ana kart üzerindeki bileşenleri tanımlayıp başlatmak ve sistemi önyükleme için hazırlamaktır. Bu hazırlık, bileşenleri, işletim sisteminin yazılım programlarının yüklenip hakimiyetini ele geçirebilmesi için ayarlar.
Bilgisayarların tüm fiziksel bileşenleri, bir arabirim aracılığıyla yazılımla çalışır. BIOS, bilgisayara disketlerden veya sabit disklerden diğer arabirimleri başlatmak için ufak bir başlangıç kiti verir ve ilk kolay temel direktifler tablosunu sunarak bilgisayarı başlatmaktan mesuldür.
Bios Markaları
3 ana bilgisayar BIOS üreticisi vardır. Award, American Megatrends ve Phoenix. Dell BIOS ve IBM BIOS, üçüncü kişiler tarafından üretilmektedir.
BIOS; Award, American Megatrends ve Phoenix tarafından oluşturulur ve anakarta kurulur. Bilgisayarınızı açtığınızda, POST Açılışta Kendi Kendini Sınama ismi verilen operasyonu çalıştırır. POST, sistemi başlatacak bir direktifler dizisidir.
BIOS ayrıca CMOS ile etkileşime girer. CMOS, şifreler, sabit sürücü detayları, tarih ve saat gibi kullanıcı tarafından özelleştirilmiş bilgileri meblağ.
BIOS Ne İşe Fayda?
BIOS, ana kartta heyeti tüm teçhizatın idaresinden mesul olan programı tanımlar ve fiziki olarak anakartın dağılmaz bir parçasıdır. Temel bilgisayar teçhizatının yüklenmesinden ve işletim sisteminin önyüklenmesinden mesuldür.
BIOS işlevi, her bilgisayar başlatıldıktan sonra ana karta takılı tüm donanımların efor idare sisteminin performansının hakimiyet edilmesi, sistem kaynaklarının ve yonga seti kayıtlarının başlatılması, RAM testi, klavye bağlanması, sorgulayıcıların başlatılması, sabit sürücülerin tanımlanması ve bağlanması gibi bir ekip test prosedürlerinin asıllaştırılmasıdır.
Bir bilgisayarı başlattığınızda, BIOS, bilgisayarınızın tüm öğelerini kusurlara karşı otomatik olarak hakimiyet eder, böylece Gerçek çalışırlar. Genellikle öncelikle; RAM, harekâtçı, video kartı vb. ile başlar; akabinde sistem ünitesine bağlı olan makinelerin geri kalanı fare, klavye, disket sürücüsü vb. hakimiyet edilir. Ancak tüm teçhizat bileşenlerinin hakimiyeti sağlandıktan sonra işletim sisteminin kendisinin önyüklemesi başlayacaktır.
BIOS Başlatma Sırası
Özetle genelde başlatma sırası şöyle özetlenebilir: Saat Üreteci, Harekâtçı ve Önbellekler, Yonga seti, Sistem hafızayı, PCI Makineleri, Grafik Sorgulayıcısı, SATA ve IDE Sorgulayıcıları – Sabit sürücüler, DVD / CD Sürücüleri, Klavye ve Fare Sorgulayıcıları… Son harekât ise, kullandığınız İşletim Sistemi için önyükleme yükleyicisini yüklemek ve teftişi ona iletmektir. Sürücülerin önyükleme sırasını, bir flash sürücüden, CD / DVD ’den veya sabit sürücüden önyükleme yapmanıza izin verecek biçimde ayarlayabilirsiniz.
BIOS POST Açılışta Kendiliğindene Test
BIOS ’un ilk işlevi POST ’tur. POST, Açılışta Kendi Kendini Sınama anlamına kazanç. Bir bilgisayar her başlatıldığında, ilk olarak bilgisayara bağlı tüm teçhizat ve cihazların çalışıp çalışmadıklarını ve geçimliliğini hakimiyet etmek olur. Bilgisayarı açarken çoğu defa bir bip sesi dinlemiş olmalısınız. Bu, POST ’un zaferle geçildiğinin göstergesidir. Tüm bu süreç BIOS tarafına reelleştirilir.
Bootstrap Yükleyici
POST ’tan sonra BIOS, işletim sistemini RAM ’e yükler . Bu, bootstrap yükleyici ismi verilen bir programın desteğiyle yapılır. Bu önyükleme yükleyicisi, işletim sistemini yükler ve bilgisayarı başlatır.
BIOS Montaj Sistemi Dayanakçı Programı
BIOS, CMOS ’tan tüm bilgileri ve parametreleri okur. CMOS, NVRAM ’ı oluşturmak için kullanılan faydalı bir depolama makineyidir. NVRAM, disk hafızayı ayarları, DİSK tipi vb. gibi bilgisayarla alakalı tüm bilgileri kapsar.
Sistem Hizmeti Rutinleri
BIOS ’un bir diğer ehemmiyetli işlevi, birkaç yazılım rutini sağlamaktır. Bu yazılım rutinleri, işlevlerini yerine getirmek için DOS, Windows vb. gibi büyük ve üst düzey yazılımlar tarafından çağrılabilir. BIOS programları, sistem ekipmanına ulaşmayı kapsayan tüm görevleri hakimiyet eder. Sabit diskten okur ve yazar, aygıtlardan alınan bilgileri işler vb.
Bios Aktüelleme
BIOS aktüellenebilir. Bu da sistemi daha kararlı hale getirebilir, bu cins aktüellemeler genellikle Gigabyte, Asus, MSI gibi tanınmış firmalar tarafından yayınlanır.
► Bilgisayarınızın BIOS ’unu aktüellemek için mevcut BIOS versiyonunu bulmanız gerekir. Bilgisayarınızın aktüel BIOS versiyonunu bulmanın bir hayli yolu vardır. Sistem bilgisi vasıtasını kullanma kolay ve süratli bir yoldur. Başlat tuşuna basıp sistem bilgisi yazın ve aratın. Sistem Bilgilerinde, BIOS Versiyonu / Tarihini kolayca bulabilirsiniz.
► BIOS versiyonu hakkında bilgiye sahip olduktan sonra bilgisayarınızın BIOS ’unu aktüelleme işlemini başlatabilirsiniz. BIOS için aktüellemeler olup olmadığını hakimiyet edin ve bu bilgiyi bilgisayarınızın BIOS ’unun üreticisinin web sitesinden alabilirsiniz. Üreticinin web sitesine zaferle girdikten sonra, BIOS için mevcut aktüellemeleri bulmak için orada azıcık araştırma yapın. BIOS ’un daha Güncel bir versiyonu olduğunu fark ederseniz, indirin.
► Sisteminiz için daha Güncel BIOS versiyonunu elde ettikten sonra düzgün ve zaferli bir BIOS aktüellemesine hazırlamanın zamanı gelmiş demektir. IOS ’u Gerçekdan Windows ’tan aktüelleyecekseniz, her virüsten koruma programının devre dışı vazgeçildiğinden ve çalışmadığından emin olun. BIOS ’u aktüellerken sisteme aralıksız ve uygun bir efor kaynağı olmalıdır. Dolayısıyla, dizüstü bilgisayarınızda BIOS ’u aktüelliyorsanız, bataryanın bitmemesi gerekir.
► BIOS aktüellemesi için zorunlu koşulları sağladıktan sonra sonra, sisteminizin mevcut BIOS ’unun yedeğini almanız gerekir. Mevcut BIOS versiyonunun yedeğini almak, BIOS aktüellemesinde bir şeyler ters giderse size dayanakçı olacaktır. BIOS ’u aktüellerken rastgele bir yanılgı alana kazançsa, yedeklemeden kolayca geri yükleyebilirsiniz. BIOS ’u yedeklemek için, kolay ve süratli yedekleme için bir vasıta kullanabilirsiniz. BIOS ’u yedeklemek için en iyi taşıtlardan biri Universal BIOS Backup Toolkit ’tir.
► BIOS ’u DOS ’tan aktüellemek için önyüklenebilir bir sürücü oluşturmanız ve ardından BIOS dosyalarını bu sürücüye kopyalamanız gerekir. Ardından sisteminizi kapatıp oluşturduğunuz usb sürücüyü kullanmak üzere sistemi yine başlatmanız gerekir. Bundan sonra yönergeleri izlemeniz yeterlidir. Bu operasyonlar sırasında ayrıca muhakkak bir komutu çalıştırmanız gerekecektir. Bu komut marka, model vb. bilgilere göre değişir. Ardından BIOS ’un aktüelleme işleminin bitirilmesini beklemeniz gerekir.
Bios Nerede Bulunur?
Bilgisayarınızın veya dizüstü bilgisayarınızın sistem kartında ufak bir mikro devre biçiminde bulunur.
Bu mikro devrenin BIOS yazılımını geliştiren işletmenin logosunun bulunduğu parlak bir holografik yaftayı vardır. BIOS ayarlarının kendileri “CMOS” isimli bir yongadadır. Aynı yerde, anakartta bir batarya bulabilirsiniz – BIOS ayarlarının kaybolmasını yasaklayan budur.
BIOS Ayarları
Bugün bazı Anakartlar yerleşik BIOS Yedekleme ile kazanç, böylece bir şeyler ters giderse, daha önceki bir versiyona geri dönebilir. Bir şeylerin ters gitmesi vaziyetinde, anakartınızı her zaman fabrika ayarlarına döndürebilirsiniz. Bilgisayarınızı ilk başlattığınızda, ya ana kart üreticisinin logo ekranını göreceksiniz ya da POST neticeleri ekranını göreceksiniz. Bunlardan rastgele birini gördüğünüzde klavGüncelzdeki “F2 = Montaj” tuşuna basın. Sizi bilgisayarın BIOS ekranlarına götürecek anahtar budur. Bir defa orada, alttakine eş bir ekran görmelisiniz:
Bilgisayar BIOS ekranlarında dolaşmak için klavGüncelzdeki ok tuşlarını kullanmanız gerekir.
Bilgisayar BIOS ekranlarının ana karttan anakarta değişiklik göstereceğini unutmayın, ancak burada ele alacağımız temel işlevler hemen hemen aynı olacaktır. Harekât sırasında rastgele bir zamanda anakart rehberinize bakabilirsiniz.
Standart CMOS Özellikleri Ekranı
Standart CMOS Özellikleri BIOS Ekranı şunları yapmanıza imkân tanır:
● Saat ve Tarih Ayarları
● Disket ve Sabit Sürücüler
● Klavye Ayarları
● Monitör Ayarları
Saat ve Tarih Ayarları, İşletim Sisteminizin yanı gizeme buradan ayarlanabilir. Ancak, BIOS ’un bunları bulması ve bunlara ulaşması için Sabit Sürücülerin burada kurulması gerekir.
Çoğu çağdaş anakart, sabit sürücünüzü ise otomatik olarak algılar.
Gelişmiş BIOS özellikleri
Bilgisayarınızın önyükleme sırasını ayarlamak için, evvel ana bilgisayarın BIOS ekranından Gelişmiş BIOS Özellikleri ’ne gidin, ardından alt okla Önyükleme Sırası ’na gelin ve Enter tuşuna basın. Bu, size değiştirebileceğiniz alternatifleri gösteren bir ekran getirecektir.
Bazı BIOS Ekranlarında, listelenen alternatifleri göreöğrenirsiniz. Birinci, İkinci ve Üçüncü Önyükleme Cihazı için ne istediğinizi gelişmiş bios ayarlarından tanımlayabilirsiniz.
BIOS Hakkında Sualler: BIOS hakkında daha kapsamlı bilgi sahibi olmak istiyorsanız şu sualler ve mevzular sizin için iyi birer başlangıç noktası olabilir: Bir sistemdeki BIOS ’un emeli nedir? Değişik BIOS cinsleri nelerdir? BIOS açısından POST nedir? BIOS rutinleri nelerdir? BIOS ’a göre EEPROM nedir? BIOS ’u değiştirme / aktüelleme prosedürü nedir? BIOS ’taki efor yönetimi alternatifi ne anlama geliyor? Sürat aşırtma nedir? Kullanıcının BIOS ile hakikatleştirebileceği işlevler nelerdir? BIOS ’un rolü nedir? BIOS yongasında bulunan güvenlik sarihleri nelerdir? BIOS önyükleme yapılandırmaları nasıl yapılandırılır?
