Joseph Louis Gay-Lussac, çalışmaları uygulamalı kimya alanında ehemmiyetli büyümeler yaratan bir Fransız kimyager ve fizikçidir. Gazların tutumu ve siyanojen ve iyodun özellikleri ile alakalı lider araştırmaları ile dikkat toplamıştır. Zaferli bir avukatın oğlu olarak dünyaya gelerek imtiyazlı bir çocukluk geçiren Gay-Lussac, 1789 Fransız Devrimi sırasındaki politik keşmekeş civarında babasının işlerinin bozulması ve mirasını kaybetmesi ile […]
Joseph Louis Gay-Lussac, çalışmaları uygulamalı kimya alanında ehemmiyetli büyümeler yaratan bir Fransız kimyager ve fizikçidir. Gazların tutumu ve siyanojen ve iyodun özellikleri ile alakalı lider araştırmaları ile dikkat toplamıştır. Zaferli bir avukatın oğlu olarak dünyaya gelerek imtiyazlı bir çocukluk geçiren Gay-Lussac, 1789 Fransız Devrimi sırasındaki politik keşmekeş civarında babasının işlerinin bozulması ve mirasını kaybetmesi ile beraber harçlarını ödeyemediği “Bourdeix Manastırı”ndaki eğitimine ara vermek zorunda kaldı. Babası, oğlu her zaman bilimsel mevzularla daha çok ilgilenmiş olsa da, onun bir avukat olmasını istemişti. Ancak, çok parlak bir talebe olan Joseph Louis Gay-Lussac, talebelerin giderlerinin devlet tarafından karşılandığı Güncel kurulmuş bir enstitü olan “École Polytechnique”e girme mevzusunda zaferli oldu. Bu, ailesinin külfetli mali vaziyetine karşın nitelikli bir eğitim almasını sağladı. Sonunda tanınmış bir kimyacı ve fizikçi oldu ve gazların tavırları mevzusundaki çalışmaları ile büyük şöhret kazanarak bilim tarihine geçti. Kariyeri süresince, Jean-Baptiste Biot, Alexander von Humboldt ve Louis Thenard gibi değişik ehemmiyetli bilim insanlarıyla işbirliği yaptı.
Hayatı ve Zaferleri
Joseph Louis Gay-Lussac, 6 Aralık 1778’de Antoine Gay ve Leonarde Bourigner’in en büyük oğlu olarak Saint-Léonard-de-Noblat’ta doğdu. Dört kardeşi vardı ve babası Noblat’da avukat, savcı ve yargıç olarak çalışan ünlü bir hukukçuydu. Fransız Devrimi, ailenin mali vaziyetini büyük miktarda değiştirdi. Babası kuşkulu olarak hapsedilerek, 1793’deri 1794’e kadar tutuklandı. Ailesi de mirasının çoğunu kaybetti. Gay-Lussac, 1797 ’de, giriş imtihanında büyük zafer gösterdiği “École Polytechnique”e girdi ve Claude Louis Berthollet’in kanatları altına aldığı gözde talebesi olarak 1800’de mezun oldu. Mezuniyetinin ardından, bir inşaat mühendisliği mektebi olan “École Nationale des Ponts et Chaussées”ye de girdi. Ancak, kimyaya olan büyük alakası sebebiyle kısa bir vakit sonra buradan ufaladı.
1801’de, becerilerinden çok etkilenen Claude Louis Berthollet’in yanında araştırma misyonlusu oldu. Berthollet kısa bir vakit evvel Paris’in hemen dışındaki Arcueil’deki kır evinde bir laboratuvar kurmuştu ve Joseph Louis Gay-Lussac’ın profesyonel gelişiminde ehemmiyetli bir rol oynadı. Güçler üzerine yaptığı araştırmalarda ünlü matematikçi Pierre-Simon Laplace ile işbirliği yaptı. 1801-1802 senelerinde gazların termal genleşmesi üzerine sürdürdüğü deneylerde, kuru gazlar ve saf civa kullanarak, tüm gazların 0 – 100 °C 32 – 1212 °F sıcaklık aralığında denk olarak genişledikleri neticesine vardı. 1809’da kimya profesörü oldu. Aynı sene Geneviève-Marie-Joseph Rojot ile evlendi ve kırk sene süren ve beş çocuk yetiştiren mutlu bir evlilikleri oldu. 1808 senesinden 1832 senesine kadar “Sorbonne”da fizik profesörü olarak da çalışan Joseph Louis Gay-Lussac, 1805–1806 senelerinde, Alexander von Humboldt ile bir Avrupa gezisine çıktı. Bu yolculuk sırasında yaptıkları ortak çalışmalarda, atmosferin bileşiminin eksilen tazyikle artan irtifada değişmediğini keşfettiler.
Gay-Lussac, ayrıca hidrojen ve oksijenin su oluşturmak için hacimce 2 : 1 oranında birleştiğini ortaya koydu. 1808’de birleşen gaz hacimleri kanununu toplam hacim kanunu keşfetti. Aynı zamanda, amonyum klorür oluşturmak üzere denk hacimlerde toplanan hidrojen klorür ve amonyak arasındaki tepkinleri de inceledi. 1816’da François Arago ile beraber “Annales de chimie et de physique” in ortak editörü oldu. Bu tesirli bir pozisyon oldu ve kazancına ehemmiyetli miktarda katkıda bulundu. 1818’de “barut kurulu”nun bir abonesi oldu ve 1829’da Paris’e, test departmanının müdürü olarak atandı. Bu pozisyon da ona çok yüksek hasılat sağladı. Söz mevzusu pozisyonları kabul etmesi, yaşamını saf bilime adamaktan ziyade, finansal kazanıma yönelmekle yargılayan meslektaşları tarafına tenkit etildi.
Joseph Louis Gay-Lussac aynı zamanda bir mucit olarak da taşınabilir barometreyi, buğu şırınga pompasını ve hava termometresini geliştirdi, 1824’te bilime gelişmiş versiyonunu yarattığı “büret” ve “pipet” terimlerini kazandırdı. 1821’de İsveç Krallık Bilimler Yüksekokulu’nin yabancı azalığına seçildi. 1839’da Kral Louis Philippe tarafını şereflendirildi ve ismi, Eyfel Kulesi’ndeki toplam 72 şahıstan oluşan Fransız bilim insanları, mühendisler ve matematikçilerin arasına yazıldı. Son seneleri ağır hastalıklarla geçen Gay-Lussac 9 Mayıs 1850’de Paris’te can verdi.
