Chromium, Chromium Authors topluluğu ve öbür bazı firmalar tarafından geliştirilen sarih kaynaklı bir web tarayıcısı projesidir. Geliştiricilere göre Chromium, kullanıcılara süratli, tehlikesiz ve emin İnternet ulaşımının yanı gizeme web uygulamaları için uygun bir platform sağlamak üzere planlanmıştır. Bu yazı, Chromium Nedir? sorgusuna dair neticelerin kapsamlı bir derlemesidir.
Chromium Nedir? Doğuşu ve Gelişimi
Web tarayıcısının geliştirilmesine 25 Temmuz 2008 ’de başlandı. 1 Eylül 2008 ’de resmi Google blogunda Sandar Pichai ve Linus Upson Google Chrome tarayıcısını duyurdu. Ertesi gün, tarayıcının Google ’dan ilk genel beta versiyonu yayınlandı ve tarayıcı kodunun çoğu yayınlandı, temelde isteğe bağlı bir BSD lisansı ve öbürlerinin altında lisanslandı. Proje, Chromium olarak adlandırıldı.
Google geliştiricileri, sarih ve fiyatsız Chromium projesinin oluşturulmasını Mozilla ve WebKit ’in İnternet ve web teknolojilerini geliştirmelerine takviyeci olma, geliştiricilere kendi projelerini oluşturmaları ve geliştirmeleri için uygun bir platform sağlamanın yanı gizeme topluluk tarafından kendi ürünlerini test etme mahareti sağlama isteği olarak açıkladı.
Toplulukla etkileşim kurmak için Google, bir dizi hizmet oluşturdu: kavga grupları, takviye forumları, resmi proje blogu ve bir kusur izleyici bunlardan kimileridir. Ayrıca, Chromium geliştiricileri kendi geliştirmelerini ve düzenlemelerini WebKit upstream ile birleştirmek için ellerinden gelenin en iyisini yapacaklarını garanti ettiler.
Süratli bir tarayıcı geliştirmek emeliyle geliştiriciler, sarih kaynaklı bileşenleri kullanmaya karar verdiler. Web sayfalarını görüntülemek için motor olarak Fiyatsız WebKit seçildi. Bir dizi başka avantaja sahipken aynı zamanda gerekli oluşturma süratini sağladı. JavaScript motoru azıcık daha karışıktı.
2008 tarihinde mevcut olan tüm motorlar ya gerekli performansı sağlamadı ya da kapalı lisanslar altında dağıtıldı. Bu sebeple Google mühendisleri, Chromium ’un web tarayıcısını başlattığında en süratli JavaScript tarayıcılarından biri olmasını sağlayan sıfırdan süratli, yüksek performanslı bir V8 motoru yazdı. 2009 ’un sonunda, Chromium ’un test yapılarında, dinç içeriği işlerken teçhizat süratlendirme uygulamasına müteveccih çalışmalar başladı. Çalışmanın neticeyi olarak, bir GPU kullanarak dinç 2D Canvas ve 3D içeriği WebGL işlerken azami performansı sağlayan teçhizat süratlendirmeyi faalleştirmenin zati muhtemel olduğu Chromium ’un 7. versiyonunda ortaya çıktı.
Sayfalara ulaşımı süratlendirmek için, DNS ön okuma teknolojisi ve sayfa ön operasyona kullanılır. 7 Aralık 2010 ’da Google, Güncel bir kod derleme çerçevesi geliştiren Güncel bir V8 geliştirme turunu duyurdu. Crankshaft ismi verilen Güncel teknoloji, tüm rakip motorları sıçrayarak %109 seviyesinde büyük performans kazanımları sağladı.
Nisan 2013 ’te, Chromium ve Chrome tarayıcılarının yanı gizeme Chrome OS ’nin bir WebKit çatalı olan Güncel sarih kaynaklı Blink motoruna geçtiği duyuruldu. Bu çözümün ilk emeli, motorun iç mimarisini geliştirmek ve kaynak kodunun ölçüsünü eksiltmekti.
Chromium ve Güvenlik
Chromium ’un yaratıcılarının en tehlikesiz tarayıcıyı oluşturma istekleri yönünde, geliştiriciler, tarayıcıyı gözetmek için Güncel özelliklerin kullanılmasına büyük önemsiyorlar. Chromium ’da güvenliği sağlamak için, istismar edilen güvenlik sarihi aracılığıyla bir kullanıcının bilgisayarına yapılan hücumun kapsamını hudutlandırmayı muhtemel kılan bir gözetmeli alan modeli seçilmiştir.
Google tahlilcileri, tehditlerin takribî %70 ’inin güvenilmeyen içerikle etkileşime giren bir görüntüleme motorunda “çalıştığı” neticesine varmıştır. Geliştiricilerin tüm motor çalışmasını sandbox ’a aktarmasının sebebi budur. Çoğu Linux işletim sisteminde bu mod tarayıcıda aktifleştirilmiştir, ancak Slackware dağıtımının bazı resmi olmayan Chromium yapıları gözetmeli alan modunu kapatmaya güçler.
Ancak, Google tarafından resmi olarak desteklenen Linux sistemlerinde, versiyon 23 ’deri başlayarak Chromium, seccomp-bpf filtreleri gibi ek bileşenleri kullanmak için çekirdek hünerlerini kullanır ve bu, bir saldırganın muhakkak çekirdek çağrılarını kullanma potansiyelini ehemmiyetli miktarda sınırlayabilir.
Chromium, XSS ataklarına karşı tesirli koruma sağlamaz, ancak Chromium ’un sadece HTTP kapsayan belirleme bilgilerini desteklemesi sebebiyle, siteler arası komut dosyası oluşturma riski ehemmiyetli miktarda eksilir.
Versiyon 7 ’deki deneysel özellikler listesinde tanıtılan XSS Auditor özelliği de faal olarak test edilmektedir. Bu bileşen, siteler arası komut dosyası gözetmesini ehemmiyetli miktarda geliştirir. Chromium ’un versiyon 4 ’namda ilk kere XSS Auditor kullanıldı, ancak versiyon 4.1 ’deki rakamsız kusur ve performans düşüşü sebebiyle işlev devre dışı vazgeçildi.
Geliştiriciler problemi performans ve kararlılıkla çözmeyi muvaffak oldular, ancak işlev hala deneyseldir, zira tüm siteler onunla çalışamaz. Ayrıca Chromium ’un 7. versiyonunda, bir deney olarak, eklentiler üzerinden teftiş olanağı ortaya çıkmıştır.
Tarayıcı, modülün kusur düzenlemeleri kapsayan aktüellenmiş bir versiyonu yayınlanana kadar düzenlenmemiş güvenlik sarihlerine sahip eklentilerin devre dışı vazgeçilmesini önerebildi, işlev sonunda tarayıcının versiyon 10 ’da kullanılabilir hale geldi.
Saklı kullanıcı bilgileriyle çalışırken kriptografik güvenliği sağlamak için Chromium, SSL 3.0 ve TLS 1.0 şifreleme protokollerine uygun olarak ambalajlanabilen tehlikesiz bir bilgi aktarım protokolü HTTPS ile çalışma mahareti sağlar. Ek koruma için Chromium, lüzumlu modda sitelerle tehlikesiz irtibatlar kurmaya izin veren deneysel sarih protokol HSTS ’yi kullanabilir. Kullanıcı bazı güvenlik ayarlarını kendisi ayarlayabilir.
Chromium, kimlik avına ve makûs emelli yazılımlara karşı koruma sağlayan yerleşik bir Tehlikesiz Tarama bileşenine sahiptir. Chromium, ilk başlatıldığında ilk beş dakika içinde makûs emelli yazılımları ve sahte web sitesi tanımlarını indirir ve ardından Google ’a rastgele bir şahsi bilgi yollamadan her 30 dakikada bir aktüellenir.
Bileşenin kendisi tarayıcı ayarlarında devre dışı vazgeçilebilir. Ayrıca Chromium, web sayfalarının içeriğinin elastik bir biçimde yapılandırılmasına izin verir: Eklentilerin başlatılması, JavaScript ve belirleme bilgilerinin kullanılması için protokolleri tertip etme ve ayrıca saklı bilgileri muhakkak bir müddet için arınma vs.
Öbür güvenlik mekanizmaları şunları kapsar: Origin başlık HTML5 spesifikasyonu, geçersiz site isteklerini yasaklayarak siteler arası istek sahteciliği CSRF gözetmesi sağlar. Chromium, tarayıcıyı tıklama korsanlığına karşı gözeten X-Frame-Options API ’yi ve tarayıcıya MIME ’ye karşı koruma sağlayan X-Content-Type-Options API ’yi destekler.
Chromium, ziyaret ve indirme geçmişinin günlüklere kaydolunmadığı ve tarayıcı kapatıldıktan sonra çerezlerin silindiği “saklı modu” destekler. Aynı zamanda Google, parasal mükâfatlar karşılığında kullanıcıları, tarayıcıdaki güvenlik sarihlerini geliştiricilere kendileri hakkında bildirmeye teşvik eder.
Chromium ve Eminlik – Avantajlar
Kararlılığı artırmak için Chromium için çok harekâtlı bir mimari seçildi. Tarayıcı, operasyona motoru, uzantılar, eklentiler ayrı operasyonlarda çalışır. Böylece, misalin bir uzantının arızalanması gidişatında, tarayıcı her zamanki gibi çalışmaya devam edecek ve sizden uzantıyı yine başlatmanızı isteyecektir. Çoklu operasyon mimarisinin kararlılığın yanı gizeme bir dizi başka avantajı da vardır.
1- Bunlardan birisi, bileşenlerden biri kapatıldığında hafızayı anında boşaltma marifetidir. Özellikle, bir sekme kapatıldığında, bir sekmeyi kapatırken belleği arınmanın azıcık daha uzun sürdüğü tek harekâtlı bir mimari kullanan tarayıcıların aksine, onun tarafından harcanan hafıza anında hür vazgeçilecektir.
2- Bir öbürü, işletim sistemi ile faal etkileşimdir. Çok rakamda sekme kullanırken, kullanıcının lüzum dinlemesine karşın sekmelerin çoğu boşta kalabilir. İşletim sistemi ile etkileşimde bulunan Chromium, sistemi kullanılmayan bir sekmeyi küçültülmüş bir uygulama olarak görmeye zorlayarak hafıza tüketimini eksiltir.
3- Çalışan her bileşene hangi kaynakların ve hangi ölçüde tahsis hüneri de bir öbür avantajıdır. Kullanıcının her harekâtı Gerçek bir biçimde kavraması için Chromium ’un kendi görev idareyicisi ve hafıza istatistikleri vasıtayı vardır.
Ancak aynı zamanda, bu mimarinin ehemmiyetli bir dezavantajı vardır: Daha büyük bir toplam hafıza tüketimi olarak ifade edilebilir.
Chromium Dosya Cinsi Dayanağı
Tarayıcı, grafik görüntüleri JPEG Libjpeg aracılığıyla, PNG Libpng aracılığıyla, GIF vb. için destek sağlar. Seçenek bir grafik şekli olarak Chromium, JPEG ’e mukayeseyle daha minik bir ebatta daha iyi nitelik sağlayan, Google tarafından geliştirilmiş WebP şeklini destekler. Ses ve video formatları dayanağı, sadece Ogv, Ogg ve WebM ’nin fiyatsız formatlarıyla hudutludur.
Geliştiriciler İçin Genişletebilirlik
Yerel API ’leri kullanan Chromium uzantıları, yer imleri ile etkileşime girerek onları oluşturma ve üzerlerinde muhtelif eylemler reelleştirme imkânı sağlar; içerik menüsü, içeriğini tertip etmeye izin verir; sekmeler, onları sıralamanıza, değiştirmenize ve öbür bazı harekâtları asıllaştırmanıza imkân tanır. Üçüncü taraf API ’lerinden DOM, HTML5 API ’leri, WebKit API vd. ile çalışmak olasıdır.
Ayrıca Chromium için, sistem ve tarayıcı arasında bilgi alışverişi yapmak için JavaScript aracılığıyla yerel ikili uzantı kodunu çağırmanıza imkân tanıyan tarayıcılar arası bir NPAPI modülü kullanabilirsiniz. Bu API ile yazılan uzantıları kullanmanın en büyük dezavantajı güvensizliktir. Uzantılar, tarayıcıyla aynı izinleri alır ve uzantıdaki bir güvenlik sarihi yoluyla bir saldırgan sisteme hasar verebilir. Geliştirilen uzantılar, hakimiyet sonrası resmi uzantı galerisine yüklenebilir.
Tüm uzantılar, çoğu arşiv açma programı 7-Zip, WinRAR vs. tarafından açılabilen özel olarak oluşturulmuş bir ZIP dosyası olan crx şeklinde saklanır. 19 Ağustos 2010 ’dan itibaren, aktüellenen güvenlik siyasetleri, geliştiricilerin dizinde uzantıları yayınlamaya başlamak için 5 Amerika Birleşik Devletleri doları fiyat ödemesini gerektirmektedir.
Chromium uzantıları, Omaha protokolünü kullanarak kendilerine aktüelleyebilir. Chromium, tarayıcının hünerlerini büyük miktarda genişleten Greasemonkey komut dosyası için yerleşik takviyeye sahiptir.
Eklentiler ve Web Mağazası
Chromium, web tarayıcınızın hünerlerini artıran eklentileri tarayıcınıza bağlamanıza imkân tanır. Windows platformundaki standart teslimatta, tarayıcıyla beraber şunlar vardır: Zannedilen Eklenti – üçüncü taraf eklentilere bağlanma mahareti sağlar. GPU Eklentisi – Pepper 3D GPU oluşturma özelliğini takar. Native Client, bir sanal alanda yerel kod uygulamalarını çalıştırmanıza izin veren bir eklenti bileşenidir. Eklentiler, çok harekâtçılı mimariye göre ayrı operasyonlarda başlatılır, bu sebeple tarayıcının işleyişini kesintiye uğratamazlar.
19 Mayıs 2010 ’da, resmi Chromium blogu, uygulamaları yayınlama imkânı sağlayacak olan Chrome Web Mağazası ’nı duyurdu. Uygulamalar, uzantılar gibi etkileşimli web siteleridir, ancak temel fark, uygulamaların satılabilmesidir. Bu biçimde Google, büyümelerinden faydalanmak isteyen büyük oyuncuları sürüklemeyi ummaktadır.
Açıklanan uygulamalar arasında bir grafik editörü ve bir dizi reyin vardı. 7 Aralık 2010 ’da, Chrome Faalliğinde, Chromium tarayıcısının ve Google Chrome ’un geliştiricileri, web uygulamalarını, uzantıları ve temaları yükleyebileceğiniz Chrome Web Mağazası ’nın tanıtımını duyurmuştu. Uygulama geliştirme, uzantı geliştirme ile takribî olarak aynı kapsama sahiptir, ancak yüklü uygulamaları tarayıcı dışında çalıştırmak olanaklar da vardır.
Senkronizasyon
Bir Google hesabı aracılığıyla, Google Chrome tarayıcısı ve versiyon 5 ’deri daha yüksek bir çekirdeğe sahip öbür Chromium tabanlı tarayıcılar, web uygulamaları, otomatik bitirme formları kredi kartı bilgileri hariç, yer imleri, uzantılar, tarayıcı ayarları vb. dahil olmak üzere senkronizasyon yapabilir.
Bir tam olarak tarayıcı, rakiplerine mukayeseyle daha yüksek bir sürate dikkat toplayan uzmanlar tarafından pozitif bir biçimde idrak edilir ve ayrıca web uygulamaları, minimalist bir arayüz, kullanışlı sekmeli çalışma ve öbür bazı avantajlara sahiptir.
Ana Chromium dalı Mevcut Ürün, Beta ve Geliştirme kanallarının dışında Google Chrome ’un alfa versiyonu olarak kabul edilebilir, Güncel özelliklerin ve işlevlerin “sıcak büyüme” tanıtımı için kullanılır. Bu, genel kullanıcılar için bir tarayıcı kullanımı olarak nasihat edilmez, ancak Joli OS gibi bazı işletim sistemlerinde Chromium zannedilen tarayıcıdır.
Windows ’ta Chromium ’u iki aktüelleme kanalı üzerinden aktüellemenizi sağlayan bir dizi üçüncü taraf programı vardır. Kararlı bir Chromium kanalı kullanmak, tarayıcı yanılgılarını ve çökmeleri önler. Chromium kod tabanı, ana akıma mukayeseyle bir dizi özelliğe sahip bir dizi seçenek web tarayıcısı için temel oluşturmuştur.
Bir misal, versiyon 15 ’deri beri Blink motorunu kullanan daha evvel patentli Presto kullanıyordu Opera tarayıcısıdır. Ayrıca, Chromium temelinde, bir hayli İnternet firmayı kendi İnternet hizmetleriyle entegre tarayıcılar yayınlar: Yandex Browser gibi.
En Güncel Chromium Tabanlı Tarayıcılar
Chromium ’u, geliştiricilerin temelini kendi tarayıcılarını oluşturmak için kullandıkları sarih kaynaklı bir proje olarak tartışmış olsak da, Chromium ’un kendisi bir tarayıcıdır. Çok kolay bir arayüze sahip olmasına karşın, Chromium tarayıcısı oldukça süratlidir.
1- Google Chrome, en popüler Chromium tabanlı tarayıcıdır. Ancak zamanla sarih kaynaklı yazılımdan uzaklaştılar. Fakat, Google Chrome ’un temeli Chromium platformu üzerine inşa edilmiştir.
2- Microsoft Edge, Microsoft ’un Internet Explorer ’ının ehemmiyetli bir gelişmiş versiyonudur, ancak henüz Chrome veya Firefox ile karşılaştırıldığında popülerlik kazanmamıştır.
3- Iron Browser, Google Chrome ’un azıcık kolaylaştırılmış bir versiyonudur, ancak yeterince eforludur ve bilgilerinizi takip etmez.
4- Epic Browser, seans başına vasati 600+ izleme teşebbüsünü durdurduğunu iddia ediyor.
5- Colibri, Firefox veya Chrome gibi başka bir web tarayıcısı değil, tamamen değişik bir tarama tecrübeyi. Birden çok sekmeye göz atabilirsiniz, ancak web sayfası segmentlere ufalayabilir. Böyle bir yapının arkasındaki emel, tarayıcıyı ultra süratli yakalamaktır.
6- Blisk, Chromium ’a sabrettiğinden eforludur, ancak asıl efor, geliştirme için gerekli vasıtaların tarayıcının kendisiyle entegre edilmesinde uyumaktadır.
7- Brave, süratlidir, emindir ve bilgilerinizin izlenmesini maniler. Eminliğinin arkasındaki neden, Mozilla ’nın daha önceki CEO ’larından biri tarafından kurulmuş ve işini Gerçek bilen bir geliştirici takımı tarafından geliştirilmiş olmasıdır.
8- Vivaldi, Opera ’nın kurucu ortaklarından birine ait bir firma tarafından geliştirilmiş, müthiş bir biçimde planlanmış estetik bir tarayıcıdır.
9- Opera, Chromium ’un avantajına ve fiyatsız VPN gibi ek özelliklere sahiptir. Tarayıcı hem süratli hem de emindir. Seyrek çöküyor. Opera netlikle en popüler tarayıcılardan daha iyi bir tecrübedir.
