Andrea Doria Biyografisi
Cenevizli amiral Andrea Doria, 1538 senesinde Preveze Deniz Muharebesi‘nde Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması’yla savaşan Kutsal İttifak donanmasına komuta etmiştir.
Andrea Doria, Barbaros Hayreddin Paşa ’nın en büyük rakibi veya karşılığı olarak hem modernleri hem de tarihçiler tarafından en az Barbaros Hayreddin Paşa kadar iltifat görmüş/gören bir denizci, yaşadığı yarıyıla göre hayli uzun olan ömrüne rakamsız başarılar sığdırmış bir askerdir.
Andrea Doria, 30 Kasım 1466 tarihinde Oneglia, İmperia, İtalya ’da Andrea Coeva ve Maria Caracosa’nın oğlu olarak doğmuştur. Ailesi Cenova’nın köklü ailelerinden Dorialardan geliyordu. Andrea Doria 19 yaşında iken annesi can verince Roma‘ya gönderildi. Ailenin daha eski bir kolundan gelen akrabası Dominik Doria Papa VIII. Innocentius‘un emrindeki papalık muhafız birliğinde görevlendirildi ve bütün askeri talimlerdeki üstün başarısı dolayısıyla süratli bir şekilde yükseldi yüzbaşı oldu.
Papa VIII. Innocentius‘un 25 Temmuz 1492 tarihinde vefatından sonra Güncel papa seçilen halefi Papa VI. Alexander Rodrigo Borgia, Doria ailesinin iddialı olmasından memnun değildi. Genç Andrea böylece Dominik ’in tavsiyesine uyarak askeri kariyer isteyen asillerin başvurabileceği en iyi mektep olarak kabul edilen Urbino Dükü aynı zamanda bir condottieri olan Federico da Montefeltro ’nun sarayına başvurdu. Urbino ’nun sarayında biraz zaman geçiren Andrea Doria hep kendine “Hiçbir zaman savaşmayanlar hiçbir zafer kazanamaz” derdi ve kendini Akdeniz ’e, savaşlara adayan bir kaptan olduğu için yolunu başka şekilde çizmeye karar verdi. 1503 senesinde Korsika ’da o yarıyıl Fransız boyunduruğundaki Cenevizliler için savaşırken kazandığı başarılarla önemli bir kaptan olduğunu gösterdi. Ceneviz donanmasıyla Osmanlı donanmasına ve Cezayirli korsanlara karşı çok rakamda çarpışmaya katıldı.
Cenevizli amiral ve condottieri Andrea Doria, 1538 senesinde Preveze Deniz Muharebesi‘nde Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması’yla savaşan Kutsal İttifak donanmasına komuta etmiştir.
Andrea Doria‘nın bağlı bulunduğu Ceneviz Cumhuriyeti bu yarıyılda evvel Fransa Kraliyeti daha sonra da Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu işgalinde kalır. Fransa Ordusuna katılan Andrea Doria general rütbesiyle 1524 senesinde Marsilya’nın kurtarılmasında görev alır. Cenova’nın Fransa hakimiyetine geçmesi için çalışsa da Fransız idaresini tasvip etmez. Condottieri sözleşmesinin dolmasıyla birlikte 1528 senesinde İspanya kralı ve Kutsal Roma-Cermen İmparatoru V. Karl’ın Şarlken hizmetine girer.
1528 senesinde Fransa kontrolüneki Cenova ’nın kurtarılması için Cenova ’yı denizden abluka etti, buradaki Fransızlar karşı koymadan şehri terkettiler. Böylelikle Andrea Doria, Cenova ’yı tekerrür “bağımsızlığına” kavuşturdu. Yaptığı reformlar ve tüzükle 28 alberghi, yani yönetici aile belirledi ve bundan itibaren kent oligarşik bir yapıya Gerçek evrildi. 1560 ’taki vefatına kadar kendisine ve ailesine karşı darbe girişimleri olsa da Cenova ’nın altın çağını yaşamasını sağladı.
Osmanlı İmparatorluğu’na karşı rakamsız sefere katılan Andrea Doria, Yunanistan‘da Mora Yarımadası’nda yer alan Koron ve Patra şehirini 1532 senesinde alarak Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu hakimiyetine soktu. 1535 senesinde Tunus‘un fethine katıldı.
1538 seneyi Şubat ayında Papa III. Paulus’un liderliğinde kurulan Kutsal İttifak donanmasına kumanda etti.
28 Eylül 1538 tarihinde Osmanlı donanmasına karşı yaptığı Preveze Deniz Muharebesinde Güncellse de Osmanlılara karşı birçok zafer kazanmıştı.
1544 senesinde Crepy Antlaşması ile sona eren İtalya Savaşlarının ardından 78 yaşındaki Andrea Doria, emeklilik günlerini geçirmek için inzivaya çekildi. Ancak büyük mirasi ve varisi olan yeğeni Giannettino Doria’nın mağrur siyaseti suratından çok rakamda düşman kazanır. 1547 senesinde aileye karşı Fieschi komplosu düzenlenir. Darbe girişimi başarısız olsa da yeğeni Giannettino öldürülür. Andrea Doria darbe bahanesiyle soylu ailelerden darbecilere takviye edenleri tasfiye ederek iktidarını Parma ve Piacenza’yı da içerecek şekilde genişletir. Cenova’da benzer darbelerle karşılaşsa da iktidarı vermeyen Andrea Doria, imparatordan gelen şehrin merkezine tahkimatlı bir kale yapma ve İspanyol askerlerini btemizletme önerisini de sürekli olarak yalanlayarak kentin bağımsızlığını gözetmeye çalışır.
Andrea Doria, 84 yaşındayken bile Sirte ’ye Cezayirli Berberî korsanlarına karşı sefere çıkmış, ömrünün son aylarında ise minik yeğeni Gianandrea ’nın Cerbe ’ye yapacağı seferin organizasyonunu yapmıştır. Bir condottiere paralı asker lideri olsa da kendini Cenova ’ya adamış; denizde uyguladığı taktik-stratejik saldırılarla önemli bir amiral olduğunu ıspat etmiş; şehrine getirdiği refah ve kumpasla sıradışı bir devlet adamı olduğunu ispatlamıştır.
5 Ağustos 1552 tarihinde Ponza Deniz Muharebesi’nde Turgut Reis‘in komuta ettiği Osmanlı Donanması, Andrea Doria komutasındaki Ceneviz Donanması karşısında zaferle böldü.
Andrea Doria, 25 Kasım 1560 tarihinde Cenova, İtalya ’da 94 yaşına can vermiştir.
Andrea Doria’nın ismi çok rakamda gemide yaşatılmıştır:
• USS Andrew Doria 1175 ve 1908, ABD Donanmasındaki 2 gemi
• Andrea Doria, 1891 senesinde yapılmış İtalyan savaş gemisidir, I. Dünya Savaşı‘nda görev yaptıktan sonra 1929 senesinde sökülmüştür. Aynı isimli 1916 seneyi imali İtalyan savaş gemisi I. Dünya Savaşı ve II. Dünya Savaşı‘nda görev yaptıktan sonra 1956 senesinde sökülmüştür.
• İtalyan banımsayalı yolcu gemisi SS Andrea Doria 1951 senesinde suya verildikten sonra 1953 senesinde ilk seferine çıkmış, 1956 senesinde de batmıştır.
• İtalyan donanmasındaki Andrea Doria isimli füze kruvazörü 1964-1991 seneleri arasında hizmet vermiştir.
• İtalyan donanmasındaki Andrea Doria isimli firkateyn 2007 senesinde hizmete girmiştir.
