Ziya Gökalp

Ünlü fikir adamı ve şairlerimizden olan Ziya Gökalp, 1876’da Diyarbakır’da doğdu. II. Meşrutiyet’deri başlayarak Türkçülük akımının en büyük temsilcisi sıfatıyla Türk düşünce ve siyaset yaşamını güçle etkilemiş, Ulusal Edebiyat akımı içinde verdiği yapıtlarla Türk edebiyatının şekil ve dil istikametinden Güncelleşmesini sağlamıştır.

Öğrenimine Diyarbakır’da başlayan Ziya Gökalp, aynı şehirde Askeri Rüştiye’yi 1890 ve Askeri İdadi’yi tamamladı 1894. Ziya Gökalp, tıbbiyelilerin istibdata son vermek için kurdukları İhtilal Komisyonuna girmiş, mektepteki faaliyetleri ve okuduğu Fransızca kitapların hasarlı sayılması yüzünü tutuklanmıştır. Diyarbakır Valisi Halit Bey’in yolsuzluklarına karşı çabaya girişen dostlarıyla beraber yasak yayın okudukları gerekçesine hapsedildi 1898. İstanbul’a döndükten sonra da mektepten uzaklaştırıldı.

Ziya Gökalp, kararlılık süresi dolunca “Zaptiye Gözaltıyı altında bulundurulmak üzere” Diyarbakır’a sevk edildi. Burada Siyaset, felsefe ve tarih üstüne analizler yaparken, istibdat aleyhine saklı faaliyetlere de katıldı. Bölgede güvenliği sağlamak için kurulmuş Hamidiye alaylarının başındaki Ulusal aşiret reisi İbrahim Paşa’nın isminin karıştığı soygun ve baskın hadiseleri karşısında ulusu direnmeğe ve eyleme yöneltti. Millet 3 gün zamanla telgrafhaneyi işgal etti 1905. İbrahim Paşa ve adamlarının cezalandırılması için epilepsiye telgraflar çekildi. Üstelik, Avrupa ve Asya ülkeleri arasındaki haberleşmenin irtibat noktası olan Diyarbakır telgrafhanesinin bu iletişimi kesmesi hadisenin daha da gelişmesine yol açmış ve yabancı ülkeler epilepsiye baskı yapmaya başlamıştı. Mevzuyu araştırmak üzere İstanbul’dan Diyarbakır’a sevk edilen soruşturma heyeti Hamidiye alaylarının bir müddet sinmesini ve yolsuzluklara son vermesini sağladı. Ancak milletin yakınmasına yol açan Güncel vakalar patlak verince, Ziya Gökalp ve dostlarının önderliğinde millet yine telgrafhaneyi ele geçirdi. 11 gün süren bu ikinci işgal milletin kesin başarısıyla sonuçlanmış, hükümet İbrahim Paşa ve alaylarını bölgeden uzaklaştırmak zorunda kalmıştır 1907. Gökalp, ilk yapıtı olan Şaki İbrahim epopesinde bu hadiseyi anlatır.

Sayfalar: 1 2 3