Dalida Biyografisi
55 altın plak alan Dalida aynı zamanda “elmas plak” verilen ilk şarkıcıdır.
Dalida, 17 Ocak 1933 tarihinde Mısır‘ın başkenti Kahire ’de İtalyan bir ailenin kızı olarak doğmuştur. Babası Pietro Kahire Operası’nın baş viyolonistiydi. Annesi bir tarzi idi. Dalida ’nın asıl adı Yolande Christina Gigliotti ’dir. Orlando ve Bruno adında iki abisi vardı. Çocukken viyolonsel çaldı, iyi şarkı söyleyebilmek için ders aldı.
18 yaşında bir ajansa bağlı model olarak çalışmaya başladı.
Dalida, 1950 yılında Miss Ondine isimli güzellik yarışeçildi ve ülkenin büyük modaevleri için mankenlik yapmaya başladı. Bu dönem Miss Egypt’e katılıp birinci seçilmesiyle sona erdi. Çünkü yarışma sırasında Dalida’nın farklı güzelliğinden etkilenen Fransız yönetmen Marc de Gastyne, ona kariyerini Fransa‘nın başkenti Paris‘te sürdürmesini önerdi. 24 Aralık 1954 tarihinde 22 yaşındaki Dalida, ailesini ve Mısır’ı bırakıp Paris’e yerleşti.
Fransız yönetmen Marc de Gastyne ile tanışıp evlendi ve ömrünün sonuna dek yaşayacağı Paris ’e yerleşti.
Ancak sinemadaki denemeleri hayal edilen kadar başarılı olmadı. Sesine ve babasından aldığı müzik yeteneğine güvenen Dalida, müzik dersleri almaya başladı. Yapımcı ve müzisyen Lucien Morisse ve Eddie Barclay ile tanışmasıyla yolu açıldı. İlki olmasa daşarı yakaladı. 24 yaşında artık adı kulaktan kulağa yayılıyordu. Mükemmel konuştuğu İtalyanca, Fransızca ve Arapça sayesinde, farklı dillerde şarkı söylemenin avantajını kullandı. Varyete şovlar ve kabarelerde farklı dillerde şarkılar söyledi. Çok değil, ikinci 45 ’liği Bambino ile şöhreti yakaladı.
1957 yılında ilk Altın Plak ödülünü kazandı ve dergilere kapak oldu. 1957 ’de Paris ’in ünlü Olympia ’sının açılışında Charles Aznavour ile birlikte bulunma onuruna erişti. Aynı yıl kendini Gilbert Becaud ’ya vokalistlik yaparken buldu.
Arka arkaya single’lar piyasaya çıkartan Dalida 1958-1960 yılları arasında turnelerle, Fransa, Mısır, ABD, İtalya’yı dolaştı. Ardından Hong Kong ve Vietnam’a kadar gitti.
70 ’lerde dünya çapında bir star olmuştu; dünyanın her yerinde konser salonlarını tıklım tıklım dolduruyordu. Televizyon şovları yaptı. Arap ülkelerinde bir Mısır halk şarkısı olan Salma Ya Salama ile büyük ilgi gördü; şarkıyı daha sonra beş farklı dilde söyleyecek, farklı ülkelerde plaklar basılacaktı. Aynı yıl, Léo Ferré ’nin Avec le temps, Serge Lama ’nın Je suis malade gibi klasiklerini yorumladı. Bir dönem sevgilisi ve eski arkadaşı olan Alain Delon ile dillerden düşmeyen, Ajda Pekkan ’ın, Palavra Palavra Türkçe aranjesi ile meşhur ettiği Paroles Paroles düetini yaptıklarında takvimler 1973 yılını gösteriyordu.
Mutsuzlukla sonuçlanan ilk evliliğinin ardından, 8 Nisan 1961 tarihinde uzun zamandır birlikte olduğu Lucien Morisse ile evlendi. Birkaç ay evli kaldıktan sonra aynı yıl oyuncu Jean Sobieski ile yaşadığı aşk hayatının dönüm noktalarından biri oldu. İlk önce eşinden boşanan Dalida, kısa bir süre sonra kalbini çalan Güncel aşkıyla da yncak 1966 yılında İtalyan şarkıcı Luigi Tenco ile tanışması ikisi için de felaketlerin başlangıcı oldu.
İtalyan şarkıcı Luigi Tenco ile nişanlandıktan sonra Sanremo Festivali’ne katılan ikili birlikte çok başarısız oldu. Bunda Tenco’nun kötü performansı etkiliydi. Tenco yaşadığı hayal kırıklığıyla 1967 yılında intihar etti. Dalida’nın onu otel odasında bulması psikolojik olarak çöküşüne neden oldu. Bir ay sonra o da intihar denemesinde bulundu. Bu girişimden sonra 22 yaşındaki bir gençle ilişki yaşaması ve ondan hamile kalmasıysa hayatındaki bir başka kırılma noktası oldu. Kürtaj kararı sonrası girdiği operasyonda rahmi zarar gördü ve bir daha çocuk sahibi olabilme şansını tamamen yitirdi.
Tüm bu süreçte yanında olan ilk eşi Lucien Morisse’in de intihar etmesi Dalida’nın hayatını karartan olaylardan biri oldu. Onun ardından en yakın arkadaşlarından şarkıcı Mike Brant da Nisan 1975 yılında Paris ’de bir apartman dairesinden atlayarak intihar etti. Duygusal olarak tüm bu ağır dönemlerden geçen Dalida’nın kariyeriyse aynı şekilde devam etti. 1980’li yıllara gelindiğinde dünya çapında 86 milyondan fazla albüm satmış, 55 altın plak kazanmıştı. 1983 yılında Richard Chanfray’in yani 1972 yılından beri birlikte olduğu erkeğin egzoz gazını soluyarak intihar etmesi Dalida’nın hayatındaki son kırılma noktası oldu.
1973 yılında Fransız sinema oyuncusu ve şarkıcısı Alain Delon ile “Paroles, Paroles” şarkısında yaptıkları düet, başta Fransa olmak üzere, dünyanın pek çok yerinde büyük beğeni topladı.
1974 yılında büyük çıkışlarından birini daha yakalamıştı; il venait d ’avoir 18 ans ve Gigi l ’amoroso şarkılarıyla dünya çapında ödüller kazandı.
Dalida 50 yaşında hayatına giren erkeklere kötü şans getirdiğine inanmıştı artık. Girdiği ağır depresyondan kurtulamadı. 1987 yılında Montmartre ’daki evinde uyku ilacı alarak intihar eden Dalida’nın yanında bıraktığı “Hayat benim için katlanılmaz. Özür dilerim” notu tüm bu yaşadıklarının özetiydi.
Dalida, 3 Mayıs 1987 tarihinde Paris, Fransa ’da 54 yaşında iken intihar ederek yaşamına son verdi.
Fransa ve Fransızlar da ona vefalı davrandı. Montmartre Mezarlığı ’ndaki mezarına birebir boyutlarında bir heykeli yapıldı. Montmartre semtinde Girardon ve Abreuvoir caddelerinin köşesindeki meydana büstü konuldu ve meydana Dalida Meydanı adı verildi.
2002 yılında Fransız Posta İdaresi adına bir posta pulu çıkardı. Dalida için pek çok kaynakta halen ne İtalyan, ne Mısırlı yazılıyor; aslen Fransız olamadığı halde “Fransız şarkıcı” adıyla anılıyor.
Albümleri :
1957 – Son nom est Dalida
1965 – Viva La Pappa
1966 – Pensiamoci Ogni Sera
1968 – Le temps des fleurs
1970 – Ils ont changé ma chanson
1972 – Olympia 71
1973 – Paroles, Parole
1973 – Vado Via
1974 – Olympia 74
1977 – Femme est la nuit
1977 – Olympia 77
1978 – Génération 78
1978 – Voilà pourquoi je chante
1979 – Besame Mucho
1980 – Gigi in Paradisco
1986 – The Best of Dalida
1997 – Les Années Orlando : 1970-1997
2006 – Les Années Disco
2010 – Bang Bang (Thème Principal Du Film De Xavier Dolan, les Amours Imaginaires)
2010 – Les Tubes Disco De Dalida – Kalimba De Luna
2010 – Per Sempre (Best of Italien)
2012 – Best Of 50 Chansons – 1956-1962
2015 – Dalida le bonus
2015 – D’ici et d’ailleurs – Le meilleur de Dalida à travers le monde
2016 – Er War Gerade 18 Jahr
2016 – Mourir sur scène
2017 – 30 ans déjà
2017 – Les 50 plus belles chansons
Filmleri :
1986 – Al-yawm al-Sadis (Saddıka) (Sinema Filmi)
1968 – Io ti amo (Judy) (Sinema Filmi)
1955 – Sigarah wa kas (Sinema Filmi)
