Behruz Çinici Biyografisi
Türk mimar. Erzurum Atatürk Üniversitesi kampüsü, ODTÜ kampüsü yapıları, TBMM Camiisi ve Kitaplık Kompleksi Gerçekleştirdiği başlıca projelerindendir.
Behruz Çinici, 7 Eylül 1932 tarihinde İstanbul Kadıköy ’de doğmuştur. Tam ismi Veli Behruz Çinici’dir. 1949 yılında Vefa Lisesi’ni bitirdi. 1954 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesinden mimar olarak mezun oldu. İlk atölyesini 1954 yılında Ayhan Tayman‘la birlikte İstanbul’da kurdu.
Üniversiteden mimar olarak mezun olduktan sonra fakültede Şehircilik Kürsüsü ’nde asistan olarak göreve başladı. İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesindeki görevleri devam ederken ulusal ve uluslararası pek çok yarışmaya katıldı, çeşitli dereceler aldı.
1955 ’te Maçka Teknik Okulu’nda öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1956 ’da mimar Ayhan Tayman ’la birlikte özel büro açtı.
Behruz Çinici; Enver Tokay, Hayati Tabanlıoğlu, Ayhan Tayman ile birlikte katıldığı Atatürk Üniversitesi Kampüsü Planlama Yarışması’nda birincilik kazandı. Ardından 1957 Ankara Petrol Ofisi Yönetim Binası yarışmasında (Ayhan Tayman ile), 1958 DSİ genel müdürlük yapısı yarışmasında (Enver Tokay, Teoman Doruk ile) ve 1959 Eminönü çarşı kompleksi yarışmalarında da birincilik kazandı. Bu projeleri, DSİ binası hariç, uygulanmıştır.
Behruz Çinici, mimarlık pratiğinin yanı sıra, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde Şehircilik Kürsüsü’nde asistanlık, Ankara Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi’nde ve Eskişehir Anadolu Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde öğretim üyeliği yaptı.
1960’ta Altuğ Çinici‘yle birlikte çalışmaya başladı. 1961’de öğrencisi ve eşi Altuğ Çinici ile birlikte ODTÜ Kampüsü yarışmasını kazanmalarının ardından 1962’de atölyesini Ankara‘ya taşıdı. Bu tarihten sonra 1980’e değin ağırlıklı olarak ODTÜ yapılarını Gerçekleştirdi. Ankara‘da ülkenin ilk fen lisesinin projeleme ve uygulamasını da yaptı.
Behruz Çinici ve eşi Altuğ Çinici 1963 yılında Orta Doğu Teknik Üniversitesi kampüs projesi ve uygulamasını Gerçekleştirmek üzere Ankara ’da taşınarak “Çinici Mimarlık” firmasını kurdu. Bu tarihten itibaren firma, eğitim ve üniversite yapıları başta olmak üzere, konuttan çeşitli devlet yapılarına kadar uzanan çok geniş bir alanda faaliyet göstererek, proje ve uygulama faaliyetlerinin yanı sıra bazı yapı tekniklerinin Türkiye ’deki uygulamalarına öncülük etti (çıplak-beton ve prefabrik beton panel uygulamaları gibi), yarışma projeleri ve araştırma çalışmaları Gerçekleştirdi.
Behruz Çinici, 1960 yılında Altuğ Çinici ile evlendi. Can Çinici adında mimar oğlu vardır.
1966 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi yerleşkesi yarışmasında birinci oldu. Aynı yıl Hindistan Cumhurbaşkanlığı tarafından davet edilerek gittiği Hindistan‘da ve İran‘da konferanslar verdi.
1972-1974 yılları arasın da Turizm Bakanlığı danışmanlığında bulunan mimar 1977 yılında TBMM Vakfı Sanatçı Üyeliği’ne seçildi.
1970’li yıllarda Orta Anadolu ’da toplu konutlar tasarladı ve uygulattı. Çorum‘daki 3000 konutluk “Binevler” projesi bekârlar ve çocuksuz aileler için özel tasarlanmış birimleriyle bu dönemdeki çalışmalarının bir örneğidir.
1980’li yıllarda ise TBMM kampüsü için Halkla İlişkiler Binası, Milletvekilleri Sitesi, TBMM Camiisi ve Kitaplık Kompleksi gibi yapılar planladı, uygulamalarını yönetti. 1995 yılında, TBMM Camisi’nde gösterdiği, cami mimarisine getirilen cesur ve Güncellikçi yaklaşımları dolayısıyla, oğlu Can Çinici ile birlikte Uluslararası Ağa Han Mimarlık Ödülü’nü aldı.
1981 yılında Fransız Mimarlar Odası tarafından Sir Robert Matthew ödülüne, aynı yıl ODTÜ‘den Pritzker ve ülke içinde ise Atatürk ödüllerine aday gösterildi.
1993 yılında T.C Başbakanlık Şehircilik Mimarlık Başdanışmanlığı’na atandı. Devlet tarafından Büyükelçilik unvanı verildi. Resmi görev süresi Edirne, Isparta, İzmir, Şanlıurfa‘dan Kazakistan‘a kadar çeşitli planlama ve restorasyon çalışmaları yaptı.
2004 yılında Mimarlar Odası tarafından Mimar Sinan anısına düzenlenen IX. Ulusal Mimarlık Sergisi ve Ödülleri’nde Meslek yaşamı boyunca ürettiği proje ve yapılar nedeniyle Büyük Ödül’e (Sinan Ödülü)’ layık görüldü.
Çinici’nin planladığı ve inşa edilen projeler arasında, Burhaniye AR-TUR, Bodrum ve Güllük Tatil Köyleri, Ankara‘da İran İlkokulu, İstanbul‘da Soyak, Mercan ve Platin konutları bulunur.
İstanbul‘da Gerçekleştirdiği pek çok bireysel yapının yanı sıra önemli projeleri arasında; Taksim Meydanı Uluslararası Yarışma Projesi (İkincilik ödülü, 1987) ve aynı yıllarda Gerçekleştirilen Naciye Sultan Sitesi, Soyak Sitesi ve Salacak’da bir restorasyon projesi sayılabilir. Yurt dışında da çeşitli projeler Gerçekleştiren Çinici’nin Libya ve Suudi Arabistan‘da uyguladığı tatil köyleri, toplu konut siteleri, otel ve saray projeleri vardır. çinici, tasarım ağırlıklı mimarlık çalışmalarının yanı sıra özellikle Türkiye’de mimarlığa yönelik yasal ve yönetsel çerçevelerin oluşmasına yönelik katkılarıyla da ön plana çıktı. 1964-66 arasında İmar İskan Bakanlığı Şehir Planlama Komitesi üyeliği, 1972-74 arasında Turizm Bankası’nda müşavir mimarlık yaptı. 1977’de TBMM Vakfı sanatçı üyeliğine, 1980’de merkezi Paris‘te bulunan UIA Kentsel ve Kırsal Düzenleme çalışma Grubu üyeliğine, 1982’de Uluslararası Hadara Derneği şeref üyeliğine ve YöK Sitesi müşavir mimarlığına atandı. Kendisine devlet tarafından Büyükelçilik ünvanı verilen Behruz Çinici 1993’te T.C. Başbakan Şehircilik Mimarlık Başdanışmanlığı’na atandı. 1981 yılında Fransız Mimarlar Odası tarafından “Sir Robert Matthew” ödülü’ne, aynı yıl ODTÜ tarafından “Pritzker” ve ülke içinde ise “Atatürk” ödüllerine aday gösterildi. 1984 yılında Simavi ödülü’nü, 1986 yılında TC İş Bankası Kent ve Mimarlık ödülü’nü, 1991 yılında Türkiye Prefabrik Birliği ödülü’nü, 1995 yılında TBMM Camisi ile Ağa Han Mimarlık ödülü’nü Can Çinici ile birlikte aldı.
Behruz Çinici, 18 Ekim 2011 tarihinde 79 yaşında İstanbul‘da ölmüştür.
Ödülleri :
1984 – Sedat Simavi Mimarlık ve Kent Düzenleme Ödülü
1986 – TC İş Bankası’nın Kent ve Mimarlık Ödülü
1991 – Türkiye Prefabrik Birliği Ödülü
1995 – Ağa Han Mimarlık Ödülü (Oğlu Can Çinici ile beraber)
2004 – IX. Ulusal Mimarlık Sergisi Büyük Ödülü (Sinan Ödülü)
